در سال 1369 وزارت بهداشت با انگیزه حل مشکلات بهداشتی حاشیه نشینان شهری وروستایی ، اقدام به طراحی و اجرای برنامه داوطلبان سلامت تحت عنوان «رابطان بهداشت » درجنوب تهران و حاشیه شهرهای بزرگ کشور ( تبریز ، شیراز واصفهان ) نمود .
درواقع این برنامه درمناطقی شکل گرفت که شبکه بهداشت و درمان به دلیل گسترش بی رویه جمعیت شهری کمترین پوشش مراقبتهای بهداشتی را برای گروههای آسیب پذیر جامعه شهری داشت و این برنامه با توجه به موفقیت چشمگیری که به همراه داشت از سال 1372 درتمام نقاط شهری کشور به اجرا درآمد و درحال حاضر بیش از 100000 رابط بهداشت در شهر و روستاهای سراسر کشور و 10000 رابط بهداشت درشهر و روستاهای ( استان خراسان ) با نظام سلامت همکاری می کنند .
داوطلبان سلامت افرادی هستند که همچون حلقه محکمی ارتباط مسئولین بهداشتی را با سطوح محیطی جامعه برقرار می کنند و با شرکت در کلاسهای هفتگی و یا ماهانه در مراکز بهداشتی درمانی آموخته های خود را به 50 خانوار همسایه و افراد تحت پوشش خود منتقل می نمایند و برای حفظ سلامتی خود و خانوارهای تحت پوشش تلاش می کنند .
برنامه داوطلبان سلامت به تغییر نگرش و عملکرد مردم نسبت به توانایی بالقوه خود درجهت تغییر و بهبود شرایط زندگی کمک کرده است و اعتماد به نفس و اتکا به خود را در زنان و مردان رابط و خانوارهای تحت پوشش افزایش داده است . ارزشیابی و بررسی برنامه درطی سالهای 74-81 نشان داده که حضور داوطلبان سلامت 20-25 درصد سبب بهبود شاخصهای بهداشتی شده است .
داوطلب سلامت زمینه های لازم را برای مشارکت فعالانه تر افراد در توسعه اقتصادی ، اجتماعی کشور فراهم نموده است و در برخی از گروههای رابطان بهداشت حیطه فعالیت آنها متناسب با نیازهای جامعه توسعه یافته و درامور اجتماعی و خانوادگی به کمک مردم شتافته اند .
-ایجاد زمینه مناسب برای کار آموزی و کار ورزی دانشجویان در فیلدو کمک به جامعه نگری در آموزش پزشکی وپیرا پزشکی و فراهم آوردن امکان تحقیقات علمی در فیلد ، محیط و خانواده از دیگر اثرات مثبت این برنامه است .
-این برنامه چهره ای از زنان و مردان مسلمان همیشه در صحنه را برای مردم جمهوری اسلامی ترسیم نموده است .
-با شرکت در برنامه های توانمند سازی و فراگیری حرف مختلف ، قادر شده اند ، مهارتهای کسب شده را به خانوارهای تحت پوشش خود و نیز جوانان محله انتقال دهند ( مدیران سلامت د رمحله خود شده اند )
-هم اکنون داوطلبان سلامت ، سازمانی ، غیر متمرکز با دیدگاهی روشن و خود جوش ، جامعه نگر و مردمی فراهم آورده اند که درجهان به پدیده ای نوین تبدیل شده است و درحال حاضر به آن حد تکامل رسیده است که درکنار مسئولین کشوری، استانی و شهرستانی شعار انسان سالم محور توسعه اجتماعی درگوشه و کنار کشور جاری نمایند .
مطالب مرتبط: نشریه مجازی داوطلبان سلامت(دانشگاه علوم پزشکی زهدان)
نشریه داوطلبان سلامت قطب شمال شرق کشور
نشریه داوطلبان سلامت قطب تهران
نشریه داوطلبان سلامت قطب شیراز