هر انسان سالم، یک تخم مرغ در روز
بمناسبت هفدهم مهرماه ، " روز جهانی تخم مرغ"
تخم مرغ یکی از معدود غذاهای شناخته شده در طبیعت است که می تواند نیازهای بدن را بطور متعادل تأمین نماید. عمده ترین ویژگی تخم مرغ و وجه تمایز آن نسبت به سایر مواد غذایی، ترکیب پروتئینی موجود درآن (سفیده 60 % و زرده ( 40 %) و ترکیبات مهم دیگر آن نظیر کولین، لوتئین و گزانتین و تولید بسیار کم انرژی درحدود 76 کیلوکالری است.
باورهای غلط در مورد کلسترول تخم مرغ:
تخم مرغ بدلیل دارا بودن 210 میلی گرم کلسترول در دهه های گذشته جایگاه مناسبی در سبد غذایی مردم نداشته چون تصور می شد که با خوردن آن کلسترول خون افزایش یافته و در نتیجه بیماریهای قلبی-عروقی و خطر حمله قلبی را افزایش می دهد. امروزه مطالعات متعددی که توسط محققین بسیار معتبر و در طول سالهای متمادی بر روی افراد بسیار زیادی در کشورهای مختلف صورت گرفته که ثابت کرده اند :
1- تغذیه با تخم مرغ نسبت LDL به HDL را که مهمترین شاخص برای تعیین احتمال خطر بیماریهای قلبی است تغییر بسیار کمی می دهد و در نتیجه بر روی احتمال بروز بیماریهای قلبی-عروقی اثری ندارد بلکه باعث کاهش پاسخ های التهابی در بدن می گردد.
2- مصرف تخم مرغ در گروههای جمعیتی مختلف دنیا و یا در داخل یک گروه جمعیتی خاص ارتباطی با کلسترول خون ندارد. شواهد اپیدمیولوژیکی حاکی از این است که سرانه مصرف تخم مرغ در فرهنگ های مختلف ارتباطی با میزان بروز بیماریهای قلبی نداشته و حتی در بروز بیماریهای قلبی-عروقی در افرادیکه 1 تخم مرغ در هفته و کسانی که 1 تخم مرغ در روز مصرف می کنند ارتباطی مشاهده نشده است.
3- آنچه که در تولید کلسترول خون در بدن نقش دارد اسیدهای چرب اشباع بویژه نوع ترانس است و نه کلسترول های غذایی و در تخم مرغ تنها یک سوم اسیدهای چرب آن از نوع اشباع بوده و کلسترولی هم که در اثر خوردن تخم مرغ در بدن تولیدمی شود از نوع HDL( و LDL کلسترول خوب است
( اسید چرب ترانس بیشتردر روغن های جامد نباتی ، فراورده های گوشتی مانند سوسیس- کالباس ، روغن موجود در شیرینی های قنادی و غذاهای سرخ شده آماده وجود دارد).
4- بدلیل مطالعات متعدد از سالها پیش توسط انجمن بین المللی تخم مرغ و بسیاری از کشورهای مطرح دنیا شعاری برای تشویق جوامع به بازگشت برای مصرف تخم مرغ و بهره برداری کامل از این ماده غذایی کامل و بسیار مفید بدون ترس از آن و در ایران هم این شعار توسط ستاد ترویج مصرف تخم مرغ مطرح کردند که عبارت است از" هر انسان سالم، یک تخم مرغ در روز " : An egg a day is
به چه افرادی بیشتر توصیه به مصرف تخم مرغ کنیم؟
مصرف تخم مرغ در زنان باردار و شیرده ،کودکان و نوجوانان در حال رشد، ورزشکاران و کلیه بزرگسالان سالم و همچنین در دوران پس از بیماری بدلیل ارزش غذایی بالا توصیه اکید می شود. مصرف یک تخم مرغ در روز در این افراد بلامانع بوده و دربرخی موارد توصیه اضافه تر هم ممکن است صورت گیرد.
مصرف تخم مرغ در کودکاناز پایان 6 ماهگی تا یک سالگی مصرف 1 عدد تخم مرغ کامل یک روز در میان و از 2 سالگی به بالا یک تخم مرغ در روز مناسب است.
چه افرادی باید در مصرف تخم مرغ احتیاط کنند؟
گرچه در برخی شرایط باید در مصرف تخم مرغ کامل ملاحظاتی صورت پذیرد ولی بدلیل خواص ویژه و منحصر بفردی که درتخم مرغ وجود داشته و عدم مصرف آن می تواند کمبود موادی مثل کولین، لوتئین و گزانتین را بخصوص در این افراد به همراه داشته باشد لذا نباید مصرف تخم مرغ در هیچ گروه سنی حذف شود بلکه مقدار مصرف آن با نظر پزشک معالج تعدیل شود. حتی در افراد دارای بیماری هایی همچون دیابت، فشار خون بالا و قلبی-عروقی مصرف تا حدود 3 عدد در هفته نیز پیشنهاد می شود. البته در اینصورت باید از خوردن غذاهای چرب و پر نمک همراه تخم مرغ خودداری شده و روش پخت تخم مرغ نیز بدون روغن انتخاب کرد که در اینصورت نه تنها خطری نخواهد داشت بلکه در این گروه های خاص مفید هم خواهد بود.